Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, όπως περιγράφεται στο ευρωπαϊκό επενδυτικό σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη», αποτελεί ένα βασικό εργαλείο που συμπληρώνει τις δράσεις της Ευρώπης της περιόδου 2021-2027, για τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050 (Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία).

Η μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία είναι δύσκολο εγχείρημα για όλα τα κράτη μέλη. Είναι όμως ιδιαίτερα δύσκολο για εκείνα τα κράτη μέλη τα οποία εξαρτώνται, ή εξαρτώντο μέχρι πρόσφατα, σε μεγάλο βαθμό από ορυκτά καύσιμα ή βιομηχανικές δραστηριότητες έντασης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που χρειάζεται να καταργηθούν σταδιακά ή να προσαρμοστούν λόγω της μετάβασης προς μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία, και τα οποία δεν διαθέτουν τα οικονομικά μέσα γι’ αυτό τον σκοπό.

Για το λόγο αυτό, στόχος είναι η μετάβαση να γίνει με τρόπο που θα αμβλύνει τις αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, να είναι δίκαιη και να μην επιφέρει αποκλεισμούς. Η διαδικασία της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ) στην Ελλάδα υλοποιείται μέσω συγκεκριμένων δομών, προγραμμάτων και πηγών χρηματοδότησης.

Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης δημιουργήθηκε το 2021, παρέχει στοχευμένη στήριξη στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο και αναμένεται να κινητοποιήσει περίπου 55 δισ. ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027.

Απαρτίζεται από τους τρείς ακόλουθους διακριτούς πυλώνες χρηματοδότησης:

• Πυλώνας 1. Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Καν. ΕΕ 1056/2021)
• Πυλώνας 2. Ειδικό καθεστώς στο πλαίσιο του Προγράμματος InvestEU (Καν. ΕΕ 523/2021)
• Πυλώνας 3. Δανειακή διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς τον δημόσιο τομέα 2027 (Καν. ΕΕ 1229/2021)

Με οδηγό το εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ ή Master Plan) η Ειδική Υπηρεσία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΥ ΔΑΜ), έχει επιφορτιστεί με τον συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων και την αποτελεσματική αξιοποίηση των προγραμμάτων και των πηγών χρηματοδότησης (ευρωπαϊκών και εθνικών), προς όφελος των περιοχών μετάβασης και εν γένει, της χώρας.

Συνδέσεις

https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/finance-and-green-deal/just-transition-mechanism_el

https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/finance-and-green-deal/just-transition-mechanism/just-transition-funding-sources_el