ΕΣΠΑ - ΕΥΔΑΜ - Ειδική Υπηρεσία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης


Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης

Το 2020, σε εφαρμογή της Ευρωπαϊκής πολιτικής για μια καθαρή οικονομία ως το 2050 [Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (COM (2019) 640/11.12.2019),  Επενδυτικό Σχέδιο για τη “Βιώσιμη Ευρώπη” της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (COM (2020) 21 final /14.01.2020)] και του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) (ΦΕΚ Β’ 4893/31.12.2019), εκπονήθηκε και υιοθετήθηκε από την Κυβέρνηση, το ολοκληρωμένο στρατηγικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), με στόχο την εξασφάλιση της οικονομικά και κοινωνικά δίκαιης μετάβασης των περιοχών που αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες από την πολυετή και μονόπλευρη εστίαση στη λιγνιτική δραστηριότητα.

Αποτελεί ένα οδικό χάρτη για την αναδιάρθρωση του παραγωγικού προτύπου των περιοχών μετάβασης, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα αυτών και τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης (κοινοτικές και εθνικές). Αναπτύσσεται σε πέντε πυλώνες, την πράσινη ενέργεια, την «έξυπνη» γεωργία, το βιώσιμο τουρισμό, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία και τέλος, την ψηφιακή οικονομία και εκπαίδευση και υποστηρίζεται από τη βελτίωση των υποδομών και την εναλλακτική αξιοποίηση των εδαφών που σήμερα καταλαμβάνονται από τα λιγνιτωρυχεία. 

Το ΣΔΑΜ αφορά στις λιγνιτικές περιοχές  της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, Περιφέρεια Πελοποννήσου: Δήμοι Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας).

Έχει δυναμικό χαρακτήρα και θα επικαιροποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε συνεργασία με τους τοπικούς Φορείς και τα συναρμόδια Υπουργεία, σε συνάφεια με τις  στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. 

Εντός του 2024 αναμένεται επικαιροποίηση του ΣΔΑΜ, σε συνέχεια της οριστικοποίησης του ΕΣΕΚ και των νέων προτεραιοτήτων της χώρας που θα περιλαμβάνονται σε αυτό. Κατά την επικαιροποίηση αυτή, πρόκειται να ενσωματωθούν στο ΣΔΑΜ και οι περιοχές μετάβασης νήσων Βορείου Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα Εδαφικά Σχέδια των περιοχών αυτών (σύνδεση με σχετική ενότητα και link).

Η εφαρμογή του ΣΔΑΜ προβλέπεται να κινητοποιήσει κοινοτικούς και εθνικούς πόρους οι οποίοι, συνυπολογίζοντας την ιδιωτική μόχλευση, είναι της τάξης των 5,2 δις €.